Tekerlek ilk keşfedildiğinden işlevi ve genel görüntüsü aynı kaldı. Buna karşın özellikle teknolojinin gelişmesi ile sıradışı özellikleri bulunan, bildiğimiz tekerleklere benzemeyen tasarımlı ürünler de oluştu. Şimdi medeniyetin temel taşlarından birinin, bizi başka gezegenlerde nasıl hareket ettireceği inceleniyor. Güney Kore kökenli Hankook firması bu alanda başarılı bulunan bir proje geliştirmiş.
Hankook Ar-Ge departmanı, Seul Ulusal Üniversitesi’nden gelen biyorobotik uzmanları ve Harvard Üniversitesi mühendisleri hep beraber değişik bir tekerleğe imza atmışlar. Bu ürün ilhamını Japon kağıt katlama sanatı origamiden alıyor. Tekerleğin sıradışı katlanma ve genişleme becerisi hem çapını, hem şeklini, hem de yük taşıma kapasitesini değiştirebilmekte.
10 yıldır devam eden bir projenin sonucu olan tekerlek, artık gerçek dünyada kullanılabilir hale gelmiş. Yapılan denemelerde tekerleğin çapının 46 santimetreden 80 santimetreye kadar genişlediği saptanmış. Tekerlek bunu yatay düzlemde uzayıp kısalarak gerçekleştiriyor. Normal formundayken geleneksel bir Jeep Wrangler arazi aracına takılabilecek büyüklükte ve biçimde durmakta. Yatay olarak açıldıklarında ise farklı yüzeylerde hareket etmelerini sağlayabilecek bir genişliğe ulaşıyorlar.
Tekerlek bu dönüşüm sırasında yapısal bütünlüğünü ve dayanıklılığını korumak için üç katmanlı bir tasarıma dayanıyor. Bunlardan biri tekerleğin açılıp kapanmasını sağlayan, birleşme noktalarındaki kompozit membran parçaları. Orta bloğa bağlı ana yüzeylerin katlanmayan kısımları lazerle kesilmiş alüminyum panellerle sıkıştırılmış. Bu tekerleğe yapısal mukavemet ve aşınma direnci eklemeye yarıyor. Ayrıca tekerlek kapandığında kendi kendine açılıp formunu kaybetmemesi için de, iç kısmında kilitlenen bir iskelete sahip.
Araştırma ekibinin ‘Science Robotics’ jurnalinde yayımladığı bilimsel makalede ayrıntıları ile anlatıldığı gibi, bu tasarımın çeşitli kullanım alanları var. Mesela tekelekler küçük boydaki robotların boylarının değişip engellerin altından geçmesini sağlayabilir. Veya daha yükseğe uzanabilmeleri için kapanıp boyları uzayabilir. Yapısının göreceli olarak esnekliği sayesinde belli bir miktarda süspansiyon görevi de görebilmekte. Bu tekerleklerin düz yolda kullanım için planlanmadığı özellikle ifade ediliyor. Yani seri üretime geçilip arabalarımızda kullanma ihtimalimiz çok düşük.
Ekibe göre en önemli kullanım alanı, başka dünyaları araştırmak veya gezmek için kullanacağımız araçlar olacak. Dönüşen yapısı sayesinde aşırı zorlu arazi ortamlarının keşfi için rahatlıkla değerlendirilebilir. Tabi ki bunun için denemelerin tamamlanması ve bazı hedeflenen gelişmiş özellliklerin de eklenmesini bekleyeceğiz.
