Plastik atıklar çevreye en büyük tehditlerden birini oluşturuyor. Topraklarımızda, nehirlerimizde ve denizlerimizde plastiklerin oranı giderek artarken; küresel geri dönüşüm çabalarının yetersiz kaldığı da kanıtlanmış durumda. Endüstriyel plastik ürünlerin ömürleri dolduğunda onları nasıl tekrar kullanabileceğine dair birçok yenilikçi fikir bulunmakta. Bunların içinde en dikkat çekenlerinden biri de, Kenyalı bir startup olan Gjenge Makers Ltd’nin geliştirdiği plastik tuğla.
Gjenge Makers Ltd, Nairobi kökenli 29 yaşındaki girişimci ve mucit Nzambi Matee’nin parlak bir fikrinden doğmuş. Matee, Afrika’da insanların en temel ihtiyaçlarından olan makul bir barınak sağlama sorununu hala tamamen çözememiş olmalarından yola çıkmış. Bunun için yenilikçi yöntemler ararken, aklına plastik gelmiş. Plastiğin yanlış kullanılan ve yanlış anlaşılan bir malzeme olduğunu, kullanım potansiyelinin çok büyük olduğunu ama ömrü bittiğindeki kaderinin felakete dönüştüğünü söylüyor.
Kurduğu startup’ın yaptığı şey, plastik atıkları toplayıp işlemlerden geçirmek ve onlardan betondan daha dayanıklı tuğla parçaları üretmek. Firmanın imal ettiği ilk prototip makineden sonra, fabrikalarında günde 1.500 adet bu tuğlalardan üretebiliyorlar. Üretilen tuğlaları deneyen müşterileri, ürünlerin hem uygun fiyatlı hem de kaliteli olduğunu aktarmakta.
Verilen bilgiye göre Matee malzeme bilimi alanında uzmanlaşmış ve Kenya’daki petrol sektöründe mühendis olarak çalışmış. 2017 yılında işini bırakmış ve plastikle kumun birleşiminden oluşan materyaller üzerine çalışmaya başlamış. Firması plastik atıklarını ambalaj fabrikalarından ve geri dönüşüm kuruluşlarından ücretsiz olarak almış ve çeşitli testler sonucunda hangi karışımın en iyi sonuç verdiğini keşfetmiş.
Gjenge Makers şimdiye kadar 20 tondan fazla plastik atığı geri dönüştürüp tuğlaya çevirmeyi başarmış. İlk aşamada kaldırımlarda kullanılabilen tuğlalar üreten firma, bunları kırmızı, mavi, kahverengi ve yeşil gibi bir dizi renkte basabiliyor. Tuğlaların benzer büyüklükte ve formdaki geleneksel beton blokların iki katı ağırlığı taşıyabildiği deneylerle kanıtlanmış. Ayrıca tuğlaların birkaç katlı binanın tepesinden aşağı atıldığında parçalanmaması gibi ilginç bir bilgi veriliyor.
Firmanın bu süreçte yüzlerce çöp toplayıcıya, kadınlara ve gençlere iş fırsatı yaratması da cabası. Matee bu projesi sayesinde, Birleşmiş Milletler’in ‘2020 UNEP Young Champion of the Earth’ yarışmasının Afrika kategorisinde birinciliği kazanmış.
