Küresel plastik kirliliği bir türlü önüne geçilemeyen büyük bir sorun olmaya devam ediyor. Bilimsel çalışmaların bize söylediği şey, okyanus plastiği kirliliğinin yıllık 8 milyon tona geldiği. Bu rakam her sene karasal alanlara atılan devasa miktarlardaki plastiği içermiyor bile. Fakat yeni bir araştırmanın bulguları bu durumun tahmin edilenden kötü olduğuna dikkat çekmekte. Araştırmaya göre okyanus plastiği kirliliği aslında yılda 11 metrik tona yakın ve yirmi yol içinde 29 metrik tona ulaşma ihtimali var.
Bahsedilen önemli öngörüyü veren çalışma Pew Charitable Trusts ve çevre düşünce kuruluşu SYSTEMIQ, Ltd. tarafından, iki yıllık araştırma ve analizlerin sonucunda oluşturulmış. Araştırmanın raporuna bakılırsa, 2040’a kadar okyanus plastik kirliliği için hiç bir şey yapılmazsa üç katına çıkacak. Bu da 1 metrelik kıyı şeridi başına 50 kilogramlık plastik yığını anlamına gelmekte. İşin kötüsü, hükümetler ve küresel kuruluşlar plastik atıkları azaltmak için verdikleri tüm sözleri tutsalar bile, plastiklerin okyanuslara boşalma oranı 2040 yılına kadar sadece yüzde 7 azaltılabilecek.
Araştırmacılar plastik atık probleminin 2040 yılına kadar ele alınması mümkün beş senaryo oluşturmuş. Bunların analizi sonucunda da iyi ve kötü seviyelerde sonuçlara varılacağı hesaplanmış. Senaryolar şu şekilde:
- Business As Usual (Aynen Devam): Alternatif modellerin karşılaştırılabileceği temel senaryo.
- Collect and Dispose (Topla ve İmha Et): Çöp toplama ve yoketme altyapılarının iyileştirildiği senaryo.
- Recycling (Geri Dönüşüm): Plastik geri dönüşüm yeteneklerinin geliştirildiği ve genişletildiği senaryo.
- Reduce and Substitute (Azalt ve Yerine Başka Şey Koy): Plastik yerine başka yeşil malzemelerin kullanımının artırıldığı senaryo.
- System Change (Sistem Değişimi): Plastik talebinin kaldırıldığı, yerine daha iyi malzemelerin konulduğu ve geri dönüşüm oranlarının da yükseltildiği komple sistem dönüşümü senaryosu.
Bu senaryoların 2040’a doğru işletilmesi ile varılan sonuçlara göre, en verimli senaryo ‘Sistem Değişimi’ oluyor. Hükümetler ve işletmeler şu anda kullanımda olan tüm ileri teknolojileri değerlendirerek küresel plastik endüstrisini yeniden yapılandırmayı tercih ederlerse, plastik kirliliği 2040 yılına kadar yüzde 80 oranında azalabilir. Eğer bu dönüşüm beş yıl ertelenirse, 500 milyon ton daha plastik atık çevreye karışacak.
National Geographic dergisinin araştırmanın bulgularına göre yaptığı hesaba bakılırsa, Sistem Değişimi senaryosu yaklaşık 600 milyar dolara mal olabilir. Fakat bu senaryo hala, 2040’a kadar gidecek bir ‘Aynen Devam‘ senaryosunun sonuçlarına göre 70 milyar dolar daha ucuz. Çünkü işlenmemiş plastik kullanımının azaltılması, birçok sektörü baştan aşağıya değiştirecek ve maliyetleri de, çevre koruma masraflarını da azaltacak.
Ne yazık ki ‘Geri Dönüşüm’ senaryosu çoğu insanın tahmin ettiğinden çok daha verimsiz bulunmuş. Çünkü plastik atıkların büyük kısmı geri dönüşüm sürecine girmiyor veya yapısal sebeplerden dolayı en baştan giremiyor.
