Mikrogrid kavramı yeni değil, ama güneş enerjisi sistemlerinin çoğalması ve her yere kurulabilmesi ile yükselmeye başladılar. Daha önce ABD’de bir mahallenin evlerinin çatılarına kurulan güneş panelleri ve mikrogrid altyapısını görmüştük. Mahalledeki komşular, elektriklerini çatısında panel olan komşularından alıyor ve elektrik paylaşıyorlardı. Afrika’da oluşmaya başlayan çeşitli örnekler ise bu kıtanın medeniyete doğru adım adım ilerlemesini sağlıyor.
Kenya’nın güneyinde, Magadi Gölü’nün kenarında kurulu Entesopia köyü elektriği olmayan bir yerdi. Vulcan Philantrophy ve SteamaCo Şirketlerinin ortak çalışması ile köye bir güneş mikrogrid kurulmuş. Şu anda köydeki 60 ev, bir benzin istasyonu ve bir dizi dükkan elektriğe sahip. Mikrogrid teknolojisi hem esnek hem kolay kurulur, hem de dayanıklılığı yüzünden böyle uç noktalarda büyük potansiyele sahip.
Mikrogridler hiç tahmin etmediğiniz şekillerde karşınıza çıkabiliyorlar. Yine Kenya’daki Victoria Gölü’nün kenarındaki bir balıkçı kasabasında, bir öğretmen eski dikenli teller kullarak bir sistem tasarlamış. Enerjiyi hidroelektrik üzerinden elde ediyor; bu ev yapımı altyapıdan bir okul, bir sürü ev ve dükkan faydalanmakta. Üzerine mobil internet erişimi eklendiği anda ise bir okul sadece bir eğitim merkezi değil, dünyaya açılan bir kapı haline geliyor.
SteamaCo’nun COO’su Emily Moder, The Beam dergisine yaptığı açıklamada mikrogridlerle ilgili olarak “Çatılardaki güneş panelleri ailelerin hayatını kolaylaştırabilir ama kıyıda köşede kalmış insanları fakirlikten ancak mikrogrid teknolojileri kurtarabilir” diyor. “İnsanlara elektrik ulaştırarak kendi işlerini kurmalarını sağlamak ve gelir elde etmelerine yardımcı olmak, uzak köyleri iklim değişikliğine veya kuraklığa karşı da önlem alma şansı verebilmekte” diyerek sözlerine ek yapıyor. Mikrogridlerin kurulması için en ideal yerler bile yine teknoloji ile, uydu görüntüleme ve karmaşık analiz algoritmaları ile saptanmakta.
Sadece doğa şartlarına bağlı yaşayan köylerde yağış, nehirdeki balık durumu veya aşırı sıcak tüm dengelerin birdenbire altüst olmasına sebep olabilir. Ama elektrik ve internet erişimine sahip köylerde ekstra bir eğitim ile insanlar farklı alanlardaki becerilerini dünyaya açma şansına sahip oluyorlar. İnternet üzerinden freelance iş yapma veya online işlerde çalışabilme imkanı, doğadan kazanılan gelire destek olmaya yaramakta. Ayrıca elektrik sayesinde bir buzdolabı çalıştırabilmek bile, Victoria Gölü’ndeki balıkçılara ürünlerini daha rahat satabilme şansı verebilir. Mikrogridler sayesinde sulama sistemleri, ulaşım ve iletişim de ciddi şekilde gelişiyor.
Afrika mikrogridleri hakkında böyle tonla hikaye var. Bunların en iyilerini örnek alan TFE Consulting’in “Kenya: The World’s Microgrid Lab” isimli raporuna buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
