Uçak pencerelerinden akıllı telefon kılıflarına kadar her yerde plastikleri görmek mümkün. En belirgin türlerinden biri de genelde şeffaf malzeme üretiminde kullanılan polikarbonat. Her yıl dünya üzerinde bu zehirli malzemeden milyonlarca ton üretilmekte. Polikarbonatın bileşenlerinden ‘Bisphenol-A’ özellikle kanser yapıcı etkisi ile bilinmekte. Ama artık bu malzemeye bir alternatif var; tamamen doğal ve zararsız limonene.
İspanya, Tarragona’daki ‘Institut Català d’Investigació Química’ üyesi (ICIQ) ve ‘Katalan Araştırma ve İleri Teknolojiler Enstitüsü’ (ICREA) profesörü Arjan Kleij’in önderliğinde bir ekip, limonene kimyasalı ve karbondioksit kullanarak zararsız bir çeşit polikarbonat üretmeyi başarmış. Karbondioksit çevremizde bolca bulunuyor, hatta atmosferden çeşitli yöntemlerle toplanarak enerji üretimi gibi alanlarda kullanılıyor. Limonene ise limon ve portakal özütünden elde edilen tamamen doğal bir kimyasal bileşik.
Limonene’nin polikarbonatlarda bulunan zehirli Bisphenol-A (BPA) kimyasalının yerine geçebilir olması, onu aynı zamanda sürdürülebilir ve yeşil bir alternatif haline getiriyor. Fakat BPA’nın petrolden üretimi hem kolay, hem de büyük bir endüstri bu kimyasalın etrafında dönüyor. Kleij polikarbonat üretiminde BPA’da limonene’ye geçişin bir seferde değil, ancak aşamalar halinde olabileceğine inanıyor. Önce polikarbonat üretim süreçlerine küçük miktarlarda eklenecek limonene, daha sonra daha zararsız materyallerin oluşturulmasında kullanılabilir.
Araştırma ekibi limonene’nin ısısal özelliklerini de geliştirmeyi başarmış. Bu kimyasal bileşenden oluşturulan polimer, şimdiye kadarki en başarılı cam dönüşüm ısı seviyesine sahip polikarbonat türü olmuş. Kleij bu durumun kendileri için de şaşkınlık verici olduğunu ifade ediyor. Çünkü biyoplastiklerin neredeyse tümü, klasik polimerlerden daha kötü ısı özelliklerine sahip. Bu da şu anlama geliyor: Limonene ile üretilen plastik nesneler ısıya daha dayanıklı olacak ve günlük kullanım için daha güvenli kabul edilecekler.
Ekibin araştırma bulguları ‘ACS Catalysis’ yayınında bir bilimsel makale olarak yer almaktadır.
