Butik üreticilerin Türkiye şaraplarında estirdiği kalite rüzgârı, şaraplık üzüm çeşitliliğini de artırıyor. Geçmişte az duyduğumuz ya da hiç duymadığımız şaraplık üzümler artık ülkemizde de üretiliyor.
Bu üzümler sayesinde eşsiz şarap deneyimleri yaşıyoruz. Az tanınmış ancak dünya şarapçılık sektörünün önemli lezzet zenginliğinin parçaları olan bu üzümleri üreten üreticilere şapka çıkarıyorum.
Az bilinen bu üzümleri tanıyalım isterseniz;
Granache Üzümü
Dünyada en yaygın olan kırmızı üzüm çeşitlerinden biridir. Granache üzümü başta İspanya olmak üzere Fransa Rhöne bölgesinde oldukça geniş bir alanda yetiştirilmekte. Mor renkli ve bağcılığı nispeten kolay olan üzüm çeşididir. Sıcak iklimlere ihtiyaç duyar. Kabukları ince olması nedeniyle rose şarap yapımında sık kullanılır. Genellikle yıllandırılmayan genç, taze şarap yapımında kullanılır ancak aynı zamanda Cotes-du-Rhone ve Chateauneuf-du-Pape şaraplarının temel üzümüdür.
Ülkemizde Granache üzümünü kullanan başlıca üretici ve markalarını da saymak istersek; Barbare Elegance : Granache – Syrah – Mourvedre, Büyülübağ & Vedat Milör: Granache – Adakarası, Doluca DLC : Granache, L.A Wines İdol: Granache – Syrah, Sevilen R: Granache Rose, Usca Sonnet: Granache Rose
Malbec Üzümü
Fransa’nın “Bordeaux-Cahors” bölgesi kökenli kırmızı bir üzüm çeşididir. Çok koyu renkli, kabuğu oldukça kalın ve tanenli bir üzümdür. Siyaha yakın rengi nedeniyle kara şarapta (Vin Noir) denilmektedir. Fransız Bordeoux şarapları yapımında kullanılan 6 üzüm çeşidinden biridir. Yeni Dünya şarapçılığının önemli temsilcisi Arjantin, malbec üzümü ile anılmaktadır. Arjantin, And Dağları, Mendoza Bölgesi ve Malbec üzümü kopmaz bir dörtlüdür.
Malbec üzümünü kullanan başlıca üretici ve markaları; Chamlija Istranca: Malbec-Merlot-Cabernet Sauvignon-Cabernet, Franc -Petit Verdot, Cezz: Malbec ( Bulunabilirse ), Corvus: Malbec, Gülor Cot’n: Malbec-Petit Verdot-Merlot, Kavaklıdere Egeo: Malbec, Likya Wines: Malbec
Sangiovese Üzümü
Sangiovese kırmızı bir İtalyan üzümüdür. Adını “Jüpiter’in Kanı” anlamına gelen “Sanguis Jovis”den geldiği sanılmaktadır. İnce kabukludur ve uzun bir olgunlaşma dönemine ihtiyaç duyar. Bu üzümden Orta gövdeli, taneni ve asidi güçlü şaraplar üretilir. Toskana başta olmak kaydıyla olmak üzere Latium, Romana, Umbrien, Marken, bölgelerinde yaygın bir üzüm çeşididir. Bir İtalyan şarap klasiği olan Chianti şaraplarının en önemli üzümüdür.
Sangiovese üzümünü kullanan başlıca üretici ve markaları aşağıdaki gibidir. Gülor G: Sangiovese- Montepulciano, Kayra Vintage: Sangiovese, L.A Wines Mon Reve: Sangiovese Rose, L.A Wines Consensus: Sangiovese, Nif Bağları: Sangiovese, Nif Bağları Aegean Blend: Sangiovese-Syrah-Merlot.
Zinfandel Üzümü
Zinfandel Avrupa kökenli olan kırmızı bir üzümdür. İtalya’daki adı Primitivo’dur. Yeni dünya şaraplarının önemli bir figürü olan Kaliforniya Bölgesi ile anılmaktadır artık. Zinfandel, taneni yüksek, gövdeli, yoğun meyve aromalarının hakim olduğu şaraplar demektir. Bir başka özelliği de görece olarak diğer kırmızı şaraplardan daha yüksek alkollü olmasıdır. Bu güçlü üzümden ülkemizde de bilinen “White Zinfandel” olarak adlandırılan roseler de yapılaması, onun çok yönlü bir üzüm olduğunun göstergesidir.
Zinfandel üzümünü kullanan başlıca üretici ve markaları aşağıdaki gibidir. Chateau Nuzun: Zinfandel-Cabernet Sauvignon-Merlot-Syrah Rose, Karnas Vineyards: Zinfandel, Zinfandel Rose, Kayra Vintage: Zinfandel, Amadeus: Zinfandel, Zinfandel Rose
Pinot Gris Üzümü
Pinot Gris, İtalya’nın dünyadaki en popüler beyaz üzümlerinden. Pinot Noir Kırmızı üzümünü klonlamak suretiyle üretilmiştir. İtalyanlar, Pinot Grigio, Fransızlar Pinot Gris, Almanlar ise Grauburgunder olarak adlandırmaktadır. Biz Pinot Gris olarak devam edelim. Açık altın sarısı, yüksek asitli ve yüksek alkollü şaraplar üretilir. Rose yapımına çok uygundur. Beyaz şarapları ile Dünyaca ünlü Fransa, Alsace Bölgesi şaraplarının en önemli üzümlerinden birisidir. Yeni Zelanda, Avusturya, Güney Afrika, Arjantin, Amerika -Kaliforniya başta olmak kaydıyla “Yenidünya“ şaraplarının aranan bir üzümdür.
Pinot Gris ( Pinot Grigio ) üzümünü kullanan başlıca üretici ve markaları aşağıdaki gibidir. Arcadia Gri: Pinot Gris – Sauvignon Gris, Arcadaia Mono: Pinot Gris, Arcadaia Mono: Pinot Gris Rose,
Başka bir yazımda az bilinen yabancı üzüm olarak; Grillo, Marsanne, Montepuiciano, Mourvedre, Nero D’Avola, Petit Verdot, Pinot Meunier, Pinot Noir, Rosanne, Solaris, Tempranillo, Viognier üzümlerini de göreceğiz.
Az bilinen yerli üzümlerimizde haksızlık yapmayacağız. Acıkara, Adakarası, Beylerce, Çalkarası, Karalahna, Karaoğlan, Karasakız, Papazkarası, Yapıncak gibi üzümlerini de inceleyeceğiz.
Şarap Sözlüğü: Teruar ne demektir?
Toprak anlamına gelen “terra” kelimesinden geldiği tahmin edilmektedir. Fransızcası “terroir”. Mükemmel şaraplar üretmek için 3 temel unsur gereklidir; üzümün ekildiği toprağın yapısı, bu bölgenin iklim özellikleri ve üzüm yetiştirilen bağın bitki örtüsü ve konumu, kısaca toprak, iklim ve konum diyebiliriz. Bu üç özellik şarabın kalitesi için çok önemlidir. Bu üçlünün bütününe teruar diyebiliriz.