Türkiye 78 milyon kişilik bir ülke. Alkol tüketiminde de kendine özgü seçimleri var. Bu seçimler bölge bölge değişiklikler gösterse de, genel eğilim açısından Türkiye’nin hangi içeceğe gönlü kayıyor? Hangi içeceğe eğilimi var? Biracı mı, Şarapçı mı, Rakıcı mı?
Türkiye biracı, bira tüketiyor. Her 100 litre alkollü içki tüketimimizin yüzde 87,57’si biradan oluşuyor. Bunu alkollü içki kullanan herkesin bildiğini varsayıyorum. Şarap, rakı, votka, viski, cin, likör, rom, köpüklü şarap, şampanya, kanyak, brendi, vermut ve aklınıza gelen diğer tüm içkiler ise, kalan yüzde 12,43’ün içinden pay almaya çalışıyor.
Asıl soru, ikinci en çok tükettiğimiz alkollü içki nedir?
Birçoğunuzun buna rakı diyeceğini biliyorum. “Rakı nasıl içilir” sorusuna, “adam gibi” diyen Neyzen’in rakısı bir tür milli içki muamelesi görüyor. Ancak “adam gibi” içilen rakı, bilinenin aksine en çok tükettiğimiz ikinci alkollü içki değil. Rakının alkollü içki tüketimindeki yeri üçüncülük.
İkinci şarap. Tarih boyunca da böyle olmuş. Şarap her zaman bu coğrafyada rakıdan fazla tüketilmiş.
2015 yılında iç piyasa üretimi ve ithal ettiğimiz alkollü içkilerin toplamı üzerinden bir inceleme yaptığımızda, 908 milyon 224 bin 847 litre bira tükettiğimiz görülecektir. Bu da toplam alkollü içki tüketimimizin yüzde 87,57’sini oluşturmakta.
Şarap ise 63 milyon 626 bin 641 litre ve toplamda aldığı yüzde 6,13 pay ile ikinci sıraya yerleşmiş durumda. Rakı bu pastada 39 milyon 201 bin 309 litre toplam tüketim ve yüzde 3,78’lik pazar payı ile üçüncü sırada, bira ve şarabı izlemekte.
Türkiye tüketiminde bira, şarap ve rakı üçlüsünü sıra ile votka, viski, cin, likör, rom, köpüklü şarap-şampanya, kanyak, brendi ve vermut takip etmektedir. Miktar olarak küçük olduğu için rom, köpüklü şarap-şampanya, kanyak, brendi ve vermut grafikte 1 milyon 482 bin 108 litre olarak “Diğer” başlığı altında yer almıştır.
Birada kaç marka, yüzde 87,57’lik pazar payının aktörü?
Evet, Türkiye biracı. Peki, bira markalarımız kaç tane? Yerli bira üreticilerimizin 37-40 adet farklı markası şu an piyasada satılıyor. Kimi zaman bazı markalar üretimden kaldırılıyor veya yeni ürünler ekleniyor. Bütün bu piyasadan çekme ve yenisini koyma hareketliliğine rağmen, yerli marka bira sayımız 37-40 arasında.
Piyasada yaptığımız taramaya göre son 5, hatta son 2 yılda ülkemize ithal edilen bira markalarının 40 ile 50 adet arasında olduğunu söyleyebiliriz. Ancak ithal birada ciddi bir kalıcılık sorunu var. İthal edilen biralar iç piyasada talep görmediğinde artık ithal edilmiyor. Bu gün piyasada gördüğünüz ithal biraların birçoğu, aslında stoklar eridiğinde rafta bulamayacağımız markalar.
Sonuç olarak Türkiye’nin TAPDK üretim izni bulunan sekiz üreticisinin ve ayrıca ithalatçıların bira markalarının toplamı 70 ile 90 arasında, inişli çıkışlı bir seyir izliyor. Bu veriyi ölçeklendirebilmek açısından, Almanya’da 990 bira üreticisi olduğunu ve marka sayısının 7.503 olduğunu belirteyim (2014 yılı “Biermap24” verilerine göre).
Birada 90’ları bulan marka sayımıza karşı, şarap kaç marka ile pazar oyuncusu? 2015 TAPDK verilerinden süzdüğümüzde, faal üretimi yapılan şarap marka sayısı 5 bin 225 civarında olduğunu görebiliriz. Ortalama şarap sever Türkiye tüketicisinin, normal yaşamında karşılaşabileceği şarap marka sayısının 250 -300 arasında olabileceği öngörülmekte. Fransa’da 38 bin irili ufaklı şarap üreticisinin, 150 bin civarında farklı markası olduğu tahmin edilmekte.
Son olarak, rakı markası sayımız ise 40 civarında.
Şarap Sözlüğü: Sepaj ve Kupaj ne demektir?
Sepaj: Tek üzüm şarabı anlamında kullanılmaktadır. Fransızca’ da şarabın yapımında kullanılan üzüm çeşidini ifade etmek için kullanılır. Seba şarap ise tek bir üzüm çeşidinden yapılan şaraplara verilen isimdir.
Kupaj: Farklı özellikteki şaraplarının harmanlanmasını ifade eden bir şarap terimidir. Bu işlemde, bağların farklı kısımlarından elde edilen şarapların, farklı yılların, değişik işlemlerden geçmiş farklı karakterde şarapların ya da farklı üzümlerin birbirleriyle harmanlanması yoluyla elde edilen şaraplara verilen isimdir.
